به گزارش همشهری آنلاین علاوه بر تصاویری که به سفارش ناشر و توسط محمدعلی بنی‌اسدی از طراحان وگرافیست‌های شناخته شده کشور در مدت یک سال اخیر طراحی و به متن کتاب اضافه شده است،دو مقدمه هم به کتاب افزوده شده است.
مقدمه اول ترجمه مدخل هزار و یک شب در دائره المعارف ایرانیکای زیر نظر احسان یارشاطر است که به خوبی تمامی فراز و فرودها و پیشینه این کار سترگ ادبی را برای خواننده باز می نماید. این مقدمه را خانم فرزانه طاهری برگردان فارسی کرده وناشر به ابتدای کتاب افزوده است. خانم طاهری ویراستاری متن ترجمه شده کتاب را هم عهده دار بود.
مقدمه دوم را مترجم نگاشته است که در آن از چگونگی ترجمه این اثر می گوید اگر چه در بخشی از متن خود اشاره می کند که تنها ترجمه فارسی اثر از آن تسوجی است،در حالی که قبل از او انتشارات مرکز این کتاب را در نزدیک به 20 جلد با ترجمه و پ‍‍ژوهش ابراهیم اقلیدی به بازار کتاب عرضه کرده بود.
بخشی از کتابخوانی‌های ما به آثار کلاسیک اختصاص دارد.این آثار که بدنه تنومند فرهنگ مکتوب هر قوم و ملتی را شکل می‌دهد،تجربه‌های زیسته در تاریخ و زمان را برای ما به شیوه‌های مختلف روایت می‌کنند. گاه در قالب شعر در آثاری چون مثنوی معنوی،بوستان، الهی‌نامه،منطق‌الطیر و آثار نظامی گنجوی و دیگر شعرا و گاه در قالب نثر همانند کلیله و دمنه و گلستان و تذکره‌الاولیاء،مقالات شمس و فیه مافیه و هزار و یکشب.کتاب آخری اما،در چند دهه اخیر و به مدد برخی رمان‌نویسان برجسته آمریکای لاتین،همانند مارکز و یوسا و بورخس، محل اعتنا و توجه داستان‌نویسان و ادبا قرار گرفته است. اثری که شهرزاد قصه‌گو در هزار و یک شب داستان‌های بسیاری را برای پادشاه روایت می‌کند تا هم جان خویش و هم جان دختران آن کشور را نجات دهد. اثری که برخی از داستان‌های آن همانند سندباد،علی بابا و علاء‌الدین و ... برای همه ما آشناست.
هزار و یکشب از جمله آثار کلاسیک ادبیات شرق به شمار می‌رود و نخست بار مسعودی(مروج‌الذهب) از آن با عنوان هزار افسان یاد کرده است،اما برخی از محققان غربی این حکایت‌ها را به دوران پیش از اسلام و حتی دوره حکومت بهمن(اردشیر درازدست) نسبت داده‌اند. ولی یک نکته مسلم است و آن این که ریشه‌های این حکایت اقوام هند و ایران و عرب و ترک را در بر می‌گیرد ، به خصوص که سه شخصیت اصلی آن، شاهزاده و شهرزاد و بسیاری از شخصیت‌های قصه نام‌هایی ایرانی دارند و هر چقدر اعراب تلاش کردند آن را خوار بشمارند،اما به کوشش محققان و ادیبان و نوول نویسان غربی ابعاد گوناگون این اثر باشکوه هر روز بیشتر آشکار می‌شود.
ترجمه فارسی هزار و یکشب در دوره محمدشاه قاجار آغاز شد،اما عمر این پادشاه قاجار کفاف پایان ترجمه را نداد و فرزندش ناصر‌الدین ، که خود فردی صاحب ذوق ادبی بود،تیمی را بسیج کرد تا این اثر را در 2279 صفحه بزرگ و شش جلد برگردان فارسی کنند. مترجم فارسی کتاب ملا عبداللطیف تسوجی تبریزی بود و میرزا محمدعلی سروش اصفهانی ماموریت یافت تا به جای اشعار عربی ابیاتی از شعرای فارسی را به تناسب موضوع بر کتاب بیفزاید. صنیع الملک (ابوالحسن غفاری) هم با مددگیری از 40 نقاش زبردست 570 صفحه کتاب را با تابلوهایی زیبا و متناسب با موضوعات هر قصه تصویر سازی کرد. تابلوهایی که ای کاش ناشری همت کند و همان تابلوها را به صورت رنگی و کامل منتشر سازد. گفته می‌شود هزینه چنین کاری در دوره خود به 6850 تومان رسید که معادل یک ششم هزینه ساخت شمس‌العماره شد.
هزار و یکشب ترجمه تسوجی نثری باشکوه دارد و همچنان خواندنی است،اما از چند سال قبل ناشرانی به این صرافت افتادند که از این اثر ترجمه‌های تازه‌ای ارائه دهند. نخست بار نشر مرکز از 15 سال قبل به سراغ ترجمه و تحقیق در این زمینه رفت و آقای ابراهیم اقلیدی را برای این کار برگزید که این اثر در دو گونه(فرم) عرضه شد. فرم اول به صورت موضوعی در 18 جلد که زمستان سال 86 به بازار کتاب آمد و فرم دوم که به صورت شب به شب در شش جلد امسال عرضه شد.
آقای مرعشی‌پور به تناسب موضوع سعی کرده حتی اشعاری از شاعران نو(مشیری،فرخزاد و ...) را هم در متن بگنجاند.
چنانکه مترجم کتاب هزار ویک شب(آقای مرعشی‌پور) آورده است در هزار و یکشب«زندگی مردان خدا، فرزانگان،دانشمندان،مبارزان سیاسی، ونیز چگونگی زندگی دزدان،و گدایان و دلقکان و فرومایگان و نان به نرخ روزخواران و بسیاری دیگر» آمده و خواننده ضمن مطالعه سیر و فراز و فرود این افسانه‌ها، از شکست و پیروزی قهرمانان آموزه‌های فراوانی را می‌تواند برچیند. بنابر این اگر در ایام نوروز فراغتی یافتید این کتاب را به دست بگیرید، چه ترجمه تسوجی، چه ترجمه اقلیدی و چه ترجمه آقای مرعشی که اخیرا به بازار راه یافته است.
هزار و یکشب:ترجمه محمدرضا مرعشی‌پور/ناشر:انتشارات نیلوفر،چاپ اول 1390/قطع رقعی ،جلد سخت با روکش/قیمت:65000 تومان
